8 sınıf cümlenin ögeleri pdf

SınıfTürkçe Test 20 Cümlenin Ögeleri – 2 (Cümlenin Temel ve Yardımcı Ögeleri – Ara S Mar 28, 2019 Lütfen sayfa yüklenirken bekleyiniz, tarayıcınızda javascript desteğinin etkin olduğundan emin olunuz. 8Sınıf Nesne konu anlatımı, 8.Sınıf Nesne ornekleri ve konu anlatım videoları en zor konularda, yapamyorum diye pes ettiğiniz durumlarda sizi destekleyen Tonguç Akademi'de! CÜMLENİN ÖGELERİ. 8.Sınıf Nesne 07:15. A Biz, yalnızlığa meraklı olanlar, bu habere çok sevindik. B) Halit Fahri o tarihlerde Son Posta'da yazıyordu. C) O yarışmada benim öykümü, inşirah'ı, birinci seçmişlerdi. D) Bütün sınıf hep bir ağızdan o şarkıyı, Ayrılık'ı, söylüyorduk. E) Hocamızın son oyununa, Baykuş'a, bayılmıştım. II. 4 Sınıf Online Testler Ders: Türkçe Konu: TÜRKÇE CÜMLENİN ÖĞELERİ – 2 Soru Sayısı: 10 İlkokul online deneme sınavları ve online konu testleri SınıfEdebiyat Kazanım Testleri toplamda 24 testten oluşmaktadır. 2019-2020 öğretim yılı için yayınlanan 11. Sınıf Edebiyat Kazanım Testleri toplamda 24 testten oluşmaktadır. Cümlenin Ögeleri – 2. TEST – 7. Tanzimat Dönemi Şiiri. TEST – 8. Servetifünun Şiiri. TEST – 9. Saf Şiir – Millî Edebiyat Dönemi muatan listrik q1 segaris dengan q2 seperti pada gambar. A. TEMEL ÖGELER 1. YÜKLEM Cümlede oluş, iş ve hareket bildiren sözcük ya da sözcük grubudur. Cümlede ilk bulunan ögedir ancak yüklemi bulduran herhangi bir soru yoktur. Diğer ögeleri bulabilmek için tüm sorular yükleme sorulur. Fiiller, kip ve kişi eki alarak yüklem olabilir. Örnekler Mehmet çok hızlı koşuyorsun. → "Koş-" fiili, “-yor” kip ekini ve “-sun” kişi ekini alarak yüklem olmuş. İsimler veya isim soylu sözcükler ek-fiil alarak yüklem olabilir. Örnekler Uzunca bir yolculuktan sonra köydeydik. → Köy sözcüğü, ek fiilin görülen geçmiş zaman eki olan “-di”yi alarak yüklem olmuş. Cümlede birden fazla yüklem bulunabilir. Örnekler Çok yoruldum, yatıp biraz dinleneceğim. Yüklem, genelde cümlenin sonundadır ancak başında veya ortasında da olabilir. Örnekler Derya’yı dün sabah okulda görmüştüm. Dün sabah okulda görmüştüm Derya’yı. Görmüştüm Derya’yı dün sabah okulda. Tek bir sözcük yüklem olabileceği gibi bir sözcük grubu da yüklem olabilir. Örnekler Arabası yarı yolda bozuldu. Arabayı ağacın gölgesine park etti. Tamamı yüklem olan cümleler de olabilir. Örnekler Tüm sözcük türleri yüklem olabilir. Yeşilin bin bir tonuyla bezeli bir ormandaydık. Yüklem Sınıfın en uzun boylu Örnekler Anahtarı düşürdüğü yer buraydı. → Zamir Tek görevi dosyaları düzenlemekti. → Fiilimsi Çöp kovaları binanın arkasındaydı. → İsim tamlaması Ömer, çalışkan bir çocuktur. → Sıfat tamlaması Yardımlarınız için teşekkür ederim. → Birleşik fiil Bu hediyeler, benim içinmiş. → Edat grubu Başım yine dara düştü. → Deyim 2. ÖZNE Bir cümlede bildirilen işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan kişi veya varlıktır. Cümlede yüklemden sonraki en önemli ögedir. Bu yüzden, yüklemden hemen sonra özne bulunur. Özneyi bulabilmek için yükleme “Kim?” ve “Ne?” soruları sorulur. Ancak bu soruları “-en kim?”,“-en ne?”; “olan kim?”, “olan ne?” kalıplarıyla sormak en doğrusudur. Böylelikle olası bir özne/nesne karışıklığının önüne geçilmiş olur. Örnekler Deniz,Öyeni bir Alan kim? -Deniz Şiddetli rüzgâr,Öağacın ne? -Şiddetli rüzgâr Ömer,Öailenin tek tek çocuğu olan kim? -Ömer Babaannesinin eviÖüst sokakta olan ne? -Babaannesinin evi Gerçek ve sözde özne olmak üzere iki özne türü vardır 1. Gerçek Özne Açık ve gizli özne olmak üzere iki çeşittir. Açık Özne Cümlede açıkça yazılı olan öznedir. Örnekler Neslihan Hanım,Açık Öznegazetesini kim? -Neslihan Hanım Gizli Özne Cümlede açıkça yazılı olamayan öznedir. Örnekler OGÖGazetesini Uyarı Gizli özne, öge sıralanışında ve sayısında dikkate alınmaz. Biz GÖ Geçen gün ZT Melih’le ZT markette YT karşılaştık. Y Öge sayısı 4 Öge sıralanışı ZT – ZT – YT – Y 2. Sözde Özne Eylemin, kimin tarafından yapıldığı belli olmayan cümlelerde yapılan işten etkilenen ögedir. Bir cümlede sözde özne olabilmesi için yüklemde mutlaka “-l” ve “-n” seslerinden birinin bulunması gerekir. Örnekler Davetiyeler,SÖilgililereyollandıYyollanan ne? -Davetiyeler. Yollama işini yapan kim? -Belli değil. Olay, ne? -Olay. Araştırma işini yapan kim? -Belli değil. Uyarı “… tarafından” ya da “…-ca” kalıpları cümledeki öznenin türünü değiştirmez. Suçlular,SÖpolis tarafındantutuklandıY Halk,SÖyetkililercebilgilendirildiY Bazı cümlelerde özne kullanılmayabilir. Sabah,ZTerkenZTkalkılacakY B. YARDIMCI ÖGELER 1. NESNE DÜZ TÜMLEÇ Cümlede, öznenin yaptığı işten etkilenen varlıktır. Nesne, iki çeşittir a. Belirtili Nesne Özneyi kullanarak yükleme sorulan “Neyi?”, “Kimi?”, “Nereyi?” sorularının cevabı belirtili nesneyi verir. Belirtili nesne olan sözcük ya da sözcük grubu belirtme hâl ekini -i hâl ekini alır. Örnekler neyi suluyor? -Ağaçları Ntaklit Zeynep kimi taklit ediyor? -Ablasını nereyi süslüyor? -Bahçeyi b. Belirtisiz Nesne Özneyi kullanarak yükleme sorulan “Ne?” sorusunun cevabı belirtisiz nesneyi verir. Örnekler Kardeşim,ÖbendenYTbir bardak ne istedi? -Bir bardak süt AylaÖ“Bu konuyu çok iyi anladım.” ne dedi? – Bu konuyu çok iyi anladım. 2. YER TAMLAYICISI DOLAYLI TÜMLEÇ Özneyi kullanarak yükleme sorulan “Kime?”, “Kimde?”, “Kimden?”; “Neye?”, “Neyde?”, “Neyden?”; “Nereye?”, “Nerede?”, “Nereden?” sorularının cevabı yer tamlayıcısını verir. Yer tamlayıcısı olan sözcük ya da sözcük grubunda mutlaka “-e, -de, -den” hâl eklerinden biri bulunur. Örnekler Eve ulaştığınızda bana haber verin. → Kime haber verin? -Bana Bir dönem köyde yaşadım. → Nerede yaşadım? -Köyde Yoğurt, sütten yapılır. → Yoğurt neyden yapılır? -Sütten Uyarı “-e, -de, -den” hâl eklerini alan her sözcük yer tamlayıcısı değildir. ÖfkedenZTdeliye “Öfkeden” sözcüğü, sebep bildiriyor; bu nedenle yer tamlayıcısı değildir. 3. ZARF TAMLAYICISI ZARF TÜMLECİ Özneyi kullanarak yükleme sorulan “Ne zaman?”, “Nasıl?”, “Niçin?”, “Niye?”, “Neden?”, “Ne kadar?”, “Ne şekilde?”, “Ne ile?”, “Kim ile?”, “Nereye?” sorularının cevabı zarf tamlayıcısını verir. Örnekler Canım zaman gelirim? -Canım sıkıldığında Meraklanma gizledik? -Meraklanma diye Beni almak Niçin gelmiş? -Beni almak için / Nasıl gelmiş? -Arabayla Uyarı “Nereye?” sorusuna cevap olan aşağı, yukarı, içeri, dışarı, ileri, geri, öte, beri gibi yer-yön bildiren sözcükler ek almadıklarında zarf tamlayıcısı; “-e, -de, -den” eklerinden birini aldıklarında yer tamlayıcısı olurlar. Sude Hanım,Öaz Hanım nereye indi? -Aşağı Sude Hanım,Öaz Hanım nereye indi? -Aşağıya ÖGELERİN SORU TABLOSUÖGE ADIYÜKLEME YÖNELTİLECEK SORULARAÇIKLAMAÖZNEFiil cümlelerinde,yüklem+en kim? yüklem+en ne?Mutlaka yalın hâlde bulunur. “Neyin?”, “Kimin?” diye bir öge buldurma sorusu yoktur. Eğer bu soruları sormak zorunda kalıyorsanız hata cümlelerinde yüklem+olan kim? yüklem+olan ne?BELİRTİSİZ NESNEDÜZ TÜMLEÇNe?Mutlaka yalın hâlde NESNEDÜZ TÜMLEÇNeyi?, Kimi?, Nereyi?Mutlaka ismin -i hâlinde TAMLAYICISIDOLAYLI TÜMLEÇKime?, Kimde?, Kimden? Neye?, Neyde?, Neyden? Nereye?, Nerede?, Nereden?Mutlaka ismin -e, -de, -den hâlinde TAMLAYICISI ZARF TÜMLECİNe zaman?, Nasıl?, Niçin?, Niye?, Neden?, Ne kadar?, Ne şekilde? Ne ile?, Kim ile?, Nereye?“Nereye?” sorusunun cevabı yalın hâlde ise zarf tümleci olur. ÖGELER BULUNURKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Önce yüklem, sonra özne bulunur. Diğer ögeler, özne aracılığıyla yüklem sorulan sorularla bulunur. Örnekler Hasan, dün bisikletini okulda vermiş. Vermiş → Yüklem Veren kim? → Hasan Özne Hasan neyi vermiş? → Bisikletini Belirtili Nesne Hasan bisikletini ne zaman vermiş? → Dün Zarf Tamlayıcısı Hasan dün bisikletini nerede vermiş? → Okulda Yer Tamlayıcısı Herhangi bir öge, bir tek sözcükten oluşabileceği gibi sözcük gruplarından da oluşabilir. Örnekler Murat, Arda”nın telefonuÖ Ahmetlerin evindeYT Hayatı en zor zamanlarda bile yaşanır kılanÖznesevdiklerimizin içimizi ısıtan Deyimler, ikilemeler, edat grupları, fiilimsi grupları, yardımcı fiileler oluşan birleşik fiiller, isim ve sıfat tamlamaları tek bir ögedir, parçalanmaz. Örnekler Buraya her gelişimde içim açılıyor. → Deyim Konuşa konuşa akşam ettiler. → İkileme Söylediklerinin hiçbiri doğru değildi. → Edat grubu Hasta olduğu için gelemedi. → Fiilimsi grubu Teklifimi kabul ettiler. → Birleşik fiil Hava değişimden etkilendik sanırım. → İsim tamlaması Yavru köpeği sahiplendik. → Sıfat tamlaması Uyarı Bazen deyimler ve tamlamalar iç içe girebilir. Bu gibi durumlarda öge bir bütün olarak alınır.“Melda’nın ağzı kulaklarına varıyordu.” cümlesini ögelerine ayırmak istediğimizde “ağzı” sözcüğü hem tamlama içinde hem de deyim ağzı → İsim tamlamasıAğzı kulaklarına varıyordu → DeyimMelda’nın ağzı kulaklarına varıyordu. Yüklem Deyim ve tamlamayı ayıramadığımız için cümlenin tamamı yüklemdir. Cümlede her öge çeşidinden birden fazla olabilir. Örnekler Ayşe,Öolanları duyuncaZTsinirlendi;YarkadaşıÖonuB’li Soru cümlelerinde ögeyi bulmak için cümleye cevap verilmesi karışıklığı önler. Örnekler Kapıdaki kimmiş? → Kapıdaki Kağan’mış. Yüklem Ders ne zaman bitecek? → Ders saat üçte bitecek.Zarf Tümleci Mehmet kimi aradı? → Mehmet Ali’yi aradı.Belirtili Nesne Ara sözler ögenin açıklayıcısı durumunda olabilir. Örnekler Annem,Özneo fedakâr kadın,Öznenin Açıklayıcısıcanımın Cümle dışı unsurlar, yükleme sorulan hiçbir soruya cevap vermeyen yapılardır. Ara cümleler, seslenmeler, ünlemler, onay bildiren sözcükler ve bazen bağlaçlar cümle dışı unsur olarak değerlendirilir. Örnekler Çalışınca, emin ol, başaramayacağın hiçbir şey yoktur. → Ara cümle Hey, sesimi duyan var mı? → Seslenme Tüh, yine geciktim. → Ünlem Peki, ben de sizinle gelirim. → Onay Baktı ve geçti. → Bağlaç Uyarı Bağlaçlar her zaman cümle dışı unsur ve Melih, birazdan gelecek. → “ve” bağlacı bu cümlede öznenin içinde yer almıştır. Gelecek olan kim? -Arda ve Melih Özne Alıntı cümleler, ayrı ayrı ögelerine ayrılmaz. Genellikle bulundukları cümlenin nesnesi durumundadırlar. Örnekler Bekir amcaÖ“Onun ipiyle kuyuya inilmez.”Belirtisiz Uyarı “Kimin?”, “Neyin?” diye bir öge buldurma sorusu yoktur. Eğer bu soruları sormak zorunda kalmışsanız bir tamlamayı bölmüşsünüz demektir. Ezgi’ninÖyarışma heyecanı anlaşılıyordu? -Ezgi’ninYANLIŞ Ezgi’nin yarışma heyecanıÖ sesindenYT Anlaşılan ne? -Ezgi’nin yarışma heyecanıDOĞRU KONUYLA İLGİLİ DAHA FAZLA İÇERİK

8 sınıf cümlenin ögeleri pdf