2 sınıf 10 tane cümle
42.1. Girişik Birleşik Cümle (Fiilimsi Bulunan Cümle) Yan cümlesi fiilimsilerle kurulan cümlelere girişik birleşik cümle denir. Fiilimsinin yer aldığı bölüm yan cümle, yüklemin bulunduğu bölüme de temel cümledir. Bir cümlede kaç tane fiilimsi varsa o kadar yan cümle vardır.
ElakinHızlı Okuma Metni a5 Boyutunda olup bir sayfaya 2 tane gelecek şekilde pdf formatında dosyaya eklenmiştir. Tüm çalışmalarımızı kendi emeklerimizle özgün olarak hazırlıyoruz bu.. o Harfi Etkinlikleri 1 Kasım 2017.
10Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Cümle Çeşitleri Konusu Testi Soru No : 10028, Cümle Çeşitleri Konusu, 10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Testi Çöz Cümle Çeşitleri Konusu, 10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Testi Çöz. SÜPER SORU. İLKOKUL. 1. SINIF 2. SINIF 3 Çok iyi bir test 23 D 2 Y; Bekir: güzel
Kategori: 2. Sınıf Matematik Etkinlikleri. ÇARPMA İŞLEMİ PROBLEMLERİ. 1- Bizim okulda 10 tane sınıf var. Her sınıfta 3 tane pencere olduğuna göre okulda toplam kaç tane pencere vardır? 2- Saniye her gün 12 sayfa kitap okuyor. Saniye 3 günde kaç sayfa kitap okur? 3- Esra, tanesi 21 lira oyuncaktan 3 tane alıyor.
SınıfTürkçe İş Oluş Hareket Bildiren Kelimeler. 2. Sınıf Türkçe İş Oluş Hareket Bildiren Kelimeler. İş, oluş hareket bildiren kelimelere eylem (fiil) denir. Varlıkların yaptığı işi, oluşu, hareketi bildiren kelimeler kısaca eylemler çoğu zaman cümlenin sonunda bulunur. Cümlede iş, oluş, 2. Sınıf Paylaşımları
muatan listrik q1 segaris dengan q2 seperti pada gambar. Bu makalede sizlere 10 tane atasözü vereceğiz atasözlerinin yanında anlamları ve örnek cümleleri de olacak. Eğer merak ettiğiniz başka bir soru varsa yorumlarda belirtebilirsiniz. Makale sonuna kadar sizlere bulabildiğimiz en güzel 10 tane atasözünü vereceğiz. Öncelikle atasözü nedir kısaca bundan bahsedelim ve makaleye hızlıca geçiş yapalım. Atasözü; ataların, uzun denemelere, gözlemlere dayanan yargılarını genel kural, bilgece düşünce ya da öğüt olarak veren ve kalıplaşmış bir biçimi olan, kamuca benimsenmiş kısa, özlü sözlerdir. İşte atasözünün tanımı kısaca budur. Şimdi örnekleri ile beraber atasözlerimize geçebiliriz. 10 Tane Atasözü 10 Tane Atasözü – Anlamları & Cümle Örnekleri Sizler için hazırlamış olduğumuz atasözlerini aşağıda cümle örnekleri ve anlamları ile verdik. Öncelikle yanlış veya hatalı bulduğunuz yerleri yorumlarda belirtmeyi unutmayın. Atasözleri ile alakalı makalemiz aşağıdan devam ediyor her atasözünü tamamen kalın bir şekilde yazdık. Aceleci sinek süte düşer. Atasözü Tanımı Yeteri kadar düşünüp taşınmadan, çabuk ve acele davranılarak yapılan işten pekiyi sonuç beklenmemelidir; o iş ya yanlıştır ya da bozuktur. Bunun sonucu olarak bu işi bize veren insanları hayal kırıklığına uğratabilir; kendimizden kötü anlamda ödün vermiş olabiliriz. Örnek Cümle Kullanımı Düşünmeden karar veren arkadaşımın zamanı boşa gitti, ben demiştim ona aceleci sinek süte düşer diye. Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilemez. Atasözü Tanımı Hayatında dert ve sıkıntı çekmemiş olan kişiler,mutluluğun kıymetini anlayamazlar. Örnek Cümle Kullanımı Dedem her zaman derdiki, cefa çekmeyen sefanın kadrini bilemez. Davetsiz gelen döşeksiz oturur. Atasözü Tanımı Bir yere çağrılmadan giden kimse, ağırlanmasını beklememelidir. Örnek Cümle Kullanımı Ben Ahmet’e dedim davetsiz gelen döşeksiz oturur diye. Ama o yinede davetsiz gitti. Hatasız kul olmaz. Atasözü Tanımı Yanılmayan, kusur işlemeyen insan yoktur. Herkes hata yapabilir. Örnek Cümle Kullanımı Hata yapan arkadaşımı öğretmenime şikayet edince hatasız kul olmaz oğlum dedi. İki cambaz bir ipte oynamaz. Atasözü Tanımı Kurnaz, hileci iki kişi, bir iş üzerinde karşılaşırlarsa birbirlerini aldatmak, atlatmak için bütün hünerlerini harcarlar. Örnek Cümle Kullanımı Bir takımda 2 kaptan olmaz, ne demişler iki cambaz bir ipte oynamaz. Leyleğin ömrü laklaka ile geçer. Atasözü Tanımı Aylak kişi bütün zamanını gevezelikle, çene çalmakla geçirir. Örnek Cümle Kullanımı Sınıfta sürekli gevezelik yapıyordu işe yarar bir şey dediği yokru, leyleğin ömrü laklaka ile geçer. Oğlan atadan öğrenir sofra açmayı, kız anadan öğrenir biçki biçmeyi. Atasözü Tanımı Erkek çocuk, erkeklerin yapması gereken şeyleri örneğin misafir ağırlamayı babasından. Kız çocukları ise küçüklükten itibaren örneğin dikiş, biçkiy, ev işlerin annelerinden öğrenir. Baba veya anne bunları bilmiyorsa çocuktan böyle şeyler beklenmez. Örnek Cümle Kullanımı Anne bu çocuk nasıl bu kadar iyi top oynuyor? Kızım, oğlan atadan öğrenir sofra açmayı kız anadan öğrenir biçki biçmeyi. Param seni vereyimde mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım? Atasözü Tanımı Kendisinden ödünç para istenen kişi, bu parayı vermese karşısındaki ona düşman olur. Verse, parası zamanında geri gelmeyeceği için yine bir düşmanlık belirir. İyisi parasını elinden çıkarmamak değil mi? Örnek Cümle Kullanımı Şimdi param seni vereyimde mi düşman olayım yoksa vermeyeyim de mi düşman olayım. En iyisi benden bir daha borç isteme. Sabahın kızıllığı akşamı kış eder; akşamın kızıllığı sabahı güz eder. Atasözü Tanımı Sabahleyin gökyüzünde görülen kızıllık, o akşam havanın kış gibi olacağını, akşam görülen kızıllık ise ertesi sabah havanın güze döneceğini belirtir. Örnek Cümle Kullanım Şişenin kapağını açtığım gibi su üzerime döküldü! Ne demişler sabahın kızıllığı akşamı kış eder, akşamın kızıllığı sabahı güz eder. Ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır hikmeti. Atasözü Tanımı Ucuz şeylerin ucuzluğuna tamah etmemeyi, pahalı şeylerin de pahalılığından korkmamayı öğütleyen bir söz. Örnek Cümle Kullanımı Geçen gün aldığım yapıştırıcı hiç kaliteli çıkmadı oysaki ucuzdu, E ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır hikmeti. Atasözleri Özet Makalede sizlerer 10 tane atasözünü sunduk ve her birisi için ayrı ayrı örnek cümleler verdik. Her atasözünün altına anlamını yazdım sizlere kolaylık olsu diye. Kısaca makalemizin konusu örnek cümleler ile birlikte 10 tane atasözüydü diyebiliriz. Sizler için özenle seçtiğim çok kullanılmayan atasözlerin yazdım bu makalede. Benim Düşüncelerim Atasözleri gerçekten çok değerleri cümleler. Kısacık bir cümle ile yıllarca deneyimlenmiş bazı tecrübelerin sonucunda ortaya çıkmış bu cümlelerin, her birinin aslında çok uzun hikayeleri var. Bundan dolayı atasözleri benim için değerlidir. Her milletin her atasözü değerlidir çünkü atasözlerinin oluşma şekli heryerde aynıdır. Bu makalede sizlere 10 tane atasözü sunduk umarım işinize yaramıştır ve ihtiyacınız olan tüm bilgileri bulabilmişsinizdir. Bazı kaynaklar Wikipedia’dan alınmıştır. Sizin favori atasözünüz hangisi yukarıdakilerden? Önerilen İçerikler 10 Tane Genel Kültür Sorusu 2019’da En Çok Aratılmış 10 Film Ücretsiz Google Sertifikası Nasıl Alınır Android & iOS İçin Kitap Okuma Programları Dizi İzleme Siteleri See more Önceki Makale Ücretsiz Minecraft Nasıl İndirilir Son Sürüm – 2021 Sonraki Makale Dünyada En Çok Oynanan Oyunlar – 2021 İçerik Hakkında Ne Düşünüyorsun? Yıllardır E-Spor ve Oyunlarla ilgiliyim hem oynuyorum hem izliyorum hem de olan bitenleri takip ediyorum. Oyunların dışında internet ve teknoloji dünyası hakkında olan şeyleri de elimden geldiği kadarıyla takip etmeye çalışıyorum. Bunu yaparken de gerçekten eğleniyorum ve daha da ötesi yeni şeyler öğreniyorum. Bu öğrendiğim yeni şeyleri de burada sizlerle paylaşmaya çalışıyorum. Next post
Duyguları, düşünceleri ya da durumları yargı bildirerek anlatan söz ya da söz dizisine cümle varlığı, yargı bildiren çekimli bir fiil ya da ek fiille çekimlenmiş isim soylu sözcüğe bağlıdır. Bu özellikleri sağlayan bir veya daha fazla sözcük cümleyi çeşitleri anlamlarına, yapılarına, yüklemlerinin türüne ve yerine göre sınıflandırılmaktadır 1. Yükleminin Türüne Göre CümlelerCümleler yüklemine göre, yani yüklemi oluşturan sözcüğün türüne göre iki çeşittir. Bunlar fiil ve isim Fiil Eylem CümlesiYüklemi çekimli bir fiilden oluşan cümlelere fiil eylem cümlesi Altın eli bıçak kesmez. cümlesinde “kesmek” fiildir. Yüklem fiil olduğu için bu cümle yüklemine göre fiil cümlesidir. > Fiil cümlelerini “-mak, -mek” mastar ekini kullanarak belirleyebiliriz. Bildiğiniz gibi bu ek sadece fiille¬re gelmektedir. O hâlde bir sözcüğe “-mak, -mek” getirebiliyorsak, o sözcük Az ateş çok odunu yakar. cümlesini ele alalım. Burada “yak-” yüklemdir. Yüklemin isim mi, fiil mi olduğunu anlamak için sözcüğe “-mak, -mek”ten uygun olanı getiriyoruz “yakmak”. Anlamlı olduğuna göre demek ki fiilmiş, öyleyse cümle de fiil cümlesidir. UYARI Bir sözcüğün isim mi, fiil mi olduğunu anlamak için, o sözcüğün yapım eki almış son hâline bakmalıyız. Yoksa Ava giden avlanır. cümlesinde yüklem “avlanır” sözüdür. Biz sözcüğün köküne av değil, yapım eki almış son hâline bakıyoruz “avlan-“. Bu son hâline mastar ekini getirebildiğimize göre, demek ki sözcük fiildir. Cümle de fiil İsim Ad CümlesiYüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir isimden oluşan cümlelere isim ad cümlesi Her işin başı sağlıktır. “sağlıktır” sözcüğü, cümlenin yüklemini oluşturmuştur. “sağlık” sözcüğü isim olduğuna göre, cümle de yükleminin çeşidine göre isim cümlesidir.» Teyzesinin oğlu öğretmenmiş. bu cümle de “miş” ek fiilini alarak yüklem olan “öğretmen” sözcüğü isim olduğu için isim cümlesidir. UYARI İsim cümleleri sadece isimlerden oluşmaz. İsim soylu sözcükler de, yani cümlede zamir, edat gibi görevlerde kullanılan sözcükler de isim cümlesini Bu kitapların hepsi sizinmiş. cümlesinde “sizinmiş” sözcüğü tür olarak zamirdir. Bu sözcük cümlede yüklem göreviyle kullanılmıştır. Öyleyse bu cümle yüklemine göre isim cümlesidir.» Ağaçta kuşlar var. » Çocuklar okulun bahçesindeydi. » Küçükken çok yaramaz bir çocukmuş. » Amacımız sınavı kazanmaktır. cümleleri de isim cümlesidir. UYARI İsim cümlelerini bulurken sesteş eş sesli sözcüklere dikkat etmemiz gerekir. Sesteş sözcükler yazılışları aynı olduğu hâlde anlamca farklı sözcüklerdir. Bu sözcüklerden biri isim, biri fiil olabilir. Bunu anlamak için de cümlenin dikkatlice okunması Artık vakit çok geç. cümlesindeki “geç” sözcüğü “erken” karşıtı isim soylu bir sözcüktür. Öyleyse bu cümle isim cümlesidir.» Köprüden sen de geç. cümlesindeki “geç” sözcüğü ise “bir yerden başka bir yere gitmek” anlamında bir fiildir. Demek ki bu cümle, yüklemine göre fiil cümlesidir2. Yükleminin Yerine Göre CümlelerÖgelerinin dizilişine göre cümleler de diyebileceğimiz bu tür cümlelerde yüklemi bulup yüklemin öge dizilişindeki yerine bakarız. Cümleyi, yüklemin yerine göre kurallı cümle veya devrik cümle olarak Kurallı Düz CümleYüklemi sonda olan cümlelere kurallı cümle Bu filmi daha önce izlemiştim. cümlesinde “izlemiştim” yüklemdir ve cümlenin sonunda yer almıştır. Cümle, yüklem sonda olduğu için kurallıdır.» Bu sabah çok erken kalktım. » Sınavlarımız haftaya başlayacak. » Kitap okumayı çok severim. Bu cümlelerin tamamında yüklem cümlenin sonundadır. Bu yüzden bu cümleler kurallı cümlelerdir. UYARI Ögelerinin dizilişine göre cümleleri bulurken dikkat etmemiz gereken nokta “yüklem”in belirlenmesidir. Çünkü böyle bir isimlendirme tamamen yüklemin yerinin belirlenmesi ile ilgilidir. Cümlede yüklemi yanlış belirlersek bulacağımız sonuç da yanlış Sizi arayan bendim. cümlesinde yüklem “arayan” sözcüğü değildir. Çünkü yüklem çekimli unsurdan oluşur. Yukarıdaki cümlede “ben” zamiri ek eylemin geçmiş zamanı ile çekimlenerek yüklem olmuştur. Öyleyse bu, kurallı cümledir.» İş insanın aynasıdır. cümlesinde yüklem “aynasıdır” sözcüğü değildir. Çünkü burada “insanın aynası” isim tamlamasıdır. Ek eylemin geniş zamanı ile çekimlenerek yüklem olmuştur. Öyleyse yüklem sonda olduğuna göre cümle Devrik CümleYüklemi sonda olmayan cümlelere devrik cümle tür cümlelerde yüklem cümlenin başında, ortasında sonu hariç, herhangi bir yerinde Göçebeler buraya kurarmış çadırlarını. cümlesinde yüklem “kurarmış” sözcüğüdür. Bu sözcük görüldüğü gibi, cümlenin sonunda değildir. Yüklem sonda olmadığı için bu cümle yükleminin yerine göre devrik cümledir.» Açılan bir gülsün sen. cümlesinde yüklem “açılan bir gülsün” sözleridir. Bu sözler cümlenin başında kullanılmıştır. Öyleyse bu, yüklemin yerine göre devrik cümledir.» Hoyrattır bu akşamüstüler. » Bir kuş sesi gelir dudaklarından. Yukarıdaki cümlelerde yüklemler sonda değildir. Sonda olmadığı için de bu cümleler devrik Eksiltili CümleYüklemi olmayan cümlelere eksiltili cümle denir. Eksiltili cümlelerde yüklem olmadığı için anlam tamamlanmamıştır. Bu tür cümlelerin sonunda üç nokta … Senin yanında ne dert, ne tasa… cümlesinde yüklem yoktur ve sonunda üç nokta vardır. Bu cümlenin tamamlanması için sonuna “var” yükleminin getirmemiz gerekiyor. Bu cümlede yüklem eksik olduğu için eksiltili cümledir.» Dağın tepesine çıktığınızda karşınızda uçsuz bucaksız bir ova… » Günün sonunda bir çay molası…3. Anlamlarına Göre CümlelerAnlamlarına göre cümle çeşitleri, cümlede bildirilen eylemin yapılıp yapılmamasına ya da sözü edilenlerin bulunup bulunmamasına, ayrıca bir işin yapılmasının istenme durumuna göre dört ana başlık altında incelenir Olumlu CümleHerhangi bir eylemin yapıldığını veya yargının gerçekleştiğini anlatan cümlelere olumlu cümle Kırtasiyeden kalem aldı. cümlesinde “alma” eyleminin yapıldığı bildirilmiştir. Bu cümlede yargı gerçekleşmiştir. Bu nedenle cümle anlamına göre olumludur.» Bugün hava güzeldi. cümlesinde ise eylem söz konusu değildir. Burada yapma değil de olma söz konusudur. Bu cümlede yargının olumluluğu isim cümlesiyle ifade edilmiştir.» Arkadaşına güzel bir mektup yazdı. cümlesinde “yazma” eyleminin yapıldığı, gerçekleştiği anlatılmaktadır. Bu, olumlu cümledir.» Şimdi mevsimlerden yazdı. cümlesinde “yaz” sözcüğü mevsim adıdır. Burada bir durumun olduğu anlatılmaktadır. Bu, olumlu cümledir.» Geçen hafta dedesi vefat etmiş. cümlesinde “vefat etme” eylemi olumsuz, kötü bir durum olsa bile eylem gerçekleştiği için bu cümle olumlu Olumsuz CümleEylemin yapılmadığını, sözü edilen yargının bulunmadığını, gerçekleşmediğini anlatan cümlelere olumsuz cümle Kırtasiyeden kalem almadı. cümlesinde “alma” eyleminin yapılmadığı belirtilmiştir. Bu, olumsuzluk eki “-ma, -me” ile sağlanmıştır. NOT Olumsuz cümleler yalnızca “-ma, -me” ekleriyle değil “yok, ne … ne …, değil” gibi sözcüklerle veya “-sız, -siz, -suz, -süz” gibi eklerle de Bugün hava güzel değildi. cümlesinde eylem yoktur. Bu cümlede olumsuzluk “değil” sözcüğü ile yapılmıştır. Cümlede sözü edilen yargının bulunmadığı anlatıldığı için cümle olumsuzdur.» Bu yemek çok tuzsuz. cümlesinde “-suz” eki, “tuz”un olmadığını belirtmek için kullanılmıştır. Bu nedenle cümle olumsuzdur.» Bu kitap bende yok. cümlesinde “yok” sözcüğü sözü edilen nesnenin kitap olmadığını belirtmektedir. Öyleyse bu cümle olumsuzdur. UYARI Kimi cümleler “yok, değil, -ma, -me, -sız, -siz…” gibi olumsuzluk bildiren unsurları aldığı hâlde anlamca olumlu olabilir. Yani cümle yapıca şekilce olumsuz olduğu hâlde anlamca olumlu Bu basit soruyu çözemeyecek değilim. cümlesinde yüklem “çözemeyecek değilim” sözlerinden oluşmuştur. İki olumsuz unsur cümlenin anlamını olumlu yapmıştır “Bu basit soruyu çözeceğim.”» Orada beni tanıyan yok değil. var cümlesinde yüklem “yok değil” sözleridir. Burada da iki olumsuz sözcük cümlenin anlamını olumlu yapmıştır “Orada beni tanıyan var.”» Bu çocuk akılsız değil. akıllı » Onun evi yok değil. var » Çocuk okula gitmiyor değil. gidiyor cümleleri de anlamca olumludur. UYARI Bazı cümleler ise şekilce olumlu olduğu hâlde anlamca olumsuz olabilir. “Ne … ne …” bağlacı cümleleri olumsuz yapar. Kimi cümlelerde ise olumsuzluk anlamı bazı ek ya da sözcüklerle Ben sizi kırar mıyım hiç! kırmam cümlesindeki “mi” soru eki ve “hiç” sözcüğü bir araya gelerek olumsuzluk anlamını oluşturmuştur “Ben sizi kırmam.”» Bu soğuk havada denize mi girilirmiş! girilmez cümlesinde “mi” soru eki cümleye olumsuz bir anlam katmış “Bu soğuk havada denize girilmez.”» Ben bu sözü söyler miyim? söylemem cümlesinde de aynı durum söz konusudur. Bu iki cümle de yüklemine göre olumludur. Ama “mi” bu cümleyi olumsuz yapmıştır “Ben bu sözleri söylemem.”» Evde ne odun var ne kömür. yok cümlesinde “ne… ne…” bağlacı “odun ve kömür” ün olmadığını belirtmektedir. Bu cümlede “var” yüklemi olumlu olduğu hâlde “ne … ne …” bağlacı cümleyi olumsuz Soru CümlesiBir duyguyu, düşünceyi soru yoluyla anlatan veya soru yoluyla bilgi almayı amaçlayan cümlelere soru cümlesi Sınav kaçta başlayacak? cümlesinde soru anlamı vardır. Bu cümlede “sınavın başlama saati” sorulmuştur.» Bu soruyu kim çözebilir? cümlesinde soru anlamı vardır. “Kim” sözcüğü ile soruyu çözecek kişi öğrenilmek istenmiştir.» Bu kitabı Ali mi getirdi? cümlesinde “mi” soru eki ile kitabı getiren kişi sorulmaktadır. UYARI Bir cümlenin soru cümlesi olabilmesi için, içinde soru anlamı kazandıran sözcüklerin olması yeterli değildir. Önemli olan, o cümleyi okuduğumuzda cevap verme ihtiyacı Oraya nasıl gideceğimi bilmiyorum. Bu cümlede “nasıl” soru zarfı var; ama cümle, soru cümlesi değil. Çünkü bu yargı sonunda cevap verme ihtiyacı Ünlem CümlesiBir korkuyu, bir sevinci, bir şaşkınlığı, bir coşkuyu, bir hayranlığı, vb. dile getiren cümlelere ünlem cümlesi “A, sen yine mi geldin?” cümlesinde şaşma,» “Aman çukura düşmeyelim!” cümlesinde uyarma,» “Yazık, çocuk annesiz kalmış!” cümlesinde acıma,» “Vah vah, bu yaşında başına gelene bak çocuğun!” cümlesinde üzülme,» “Oğlum, şu kitabı getirsene!” cümlesinde seslenme ile ünlem Yapılarına Göre CümlelerCümleler yargı bildirir. Kimi cümlelerde bir yargı, kimi cümlelerde ise birden çok yargı vardır. Cümleler yapılarına göre basit, birleşik, sıralı ve bağlı olmak üzere dörde ayrılır. Bu konuyu daha iyi anlamak için “temel cümle” ve “yan cümle” kavramlarına açıklık getirmekte yarar CÜMLE Birleşik cümlelerde asıl yargıyı bildiren, yardımcı yargıları sonuca bağlayan cümledir. Daha öz bir ifadeyle temel cümle Sokakta kartopu oynadık. cümlesinde “oynadık” yüklemi temel cümledir.» Ümit, fakirin ekmeğidir. cümlesinde “fakirin ekmeği” yüklemi temel CÜMLECİK Tam bir yargı bildirmeyen, fiilimsilerle ya da çekimli bir fiille kurulan, temel cümlenin ögesi olarak görev yapan söz ya da söz öbeklerine yan cümlecik Minareyi çalan kılıfını hazırlar. yan c. özne temel c. yüklem cümlesinde “minareyi çalan” sözleri yan cümleciktir. Sıfat – fiille kurulan bu yan cümlecik, temel cümlenin hazırlar öznesi görevinde kullanılmıştır.» Hava soğursa paltonu giy. yan cüm. temel “soğursa” sözü yan cümleciktir. Çekimli fiil ile kurulan bu yan cümlecik, temel cümlenin zarf tümleci Basit Cümle Tek Yüklemli CümleTek yargı bildiren cümlelere basit cümle cümleler tek yargı bildirdiğinden tek yüklemden oluşur. Bu yüklem, çekimli bir fiil ya da ek fiil almış isim soylu bir sözcük veya söz grubu olabilir. Basit cümlelerde, yüklemin dışında, sözcük olarak fiilimsi eylemsi yer Çömlekçi suyu saksıdan içer. cümlesi yapısına göre basit cümledir. Çünkü bu cümle tek yargı bildirmekte ve tek cümleden oluşmaktadır.» Akıl için yol birdir. cümlesi yapısına göre basittir. Bu cümle yüklemi isim soylu olduğu hâlde tek yargı bildirmektedir. Bu nedenle yapıca basittir. UYARI Basit cümle kısa cümle demek değildir. Basit cümle tek yargı bildiren, tek yüklemi olan Eylül sonu ile ekim başlarında bu yaylalar şiddetli soğukların etkisine girerdi. cümlesi de basit yapılıdır. Yukarıdaki cümle uzun olmasına rağmen bir yargı bildirdiği ve bir yükleme sahip olduğu için yapıca Birleşik CümleTek bir yüklemi ve bu yükleme bağlı en az bir yan cümleciği bulunan cümlelere birleşik cümle cümleleri sırasıyla görelim Girişik Birleşik Cümle Fiilimsi Bulunan CümleYan cümlesi fiilimsilerle kurulan cümlelere girişik birleşik cümle denir. Fiilimsinin yer aldığı bölüm yan cümle, yüklemin bulunduğu bölüme de temel cümlede kaç tane fiilimsi varsa o kadar yan cümle Son gülen iyi güler. yan c. özne temel c. yüklemcümlesinde “son gülen” sıfat-fiille kurulmuş bir yan cümledir. Bu yan cümle temel cümlenin yüklem öznesi görevinde kullanılmıştır.» Gülmekten hiç hoşlanmaz. yan c. temel c. yüklemcümlesinde “gülmekten” isim-fiille kurulmuş bir yan cümledir. Bu yan cümle temel cümlenin dolaylı tümleci görevinde kullanılmıştır.» Benimle görüşmeden sakın bir şey yapmayın. yan c. temel c. yüklemcümlesinde “görüşmeden” zarf-fiille kurulmuş bir yan cümledir. Bu yan cümle temel cümlenin zarf tümleci görevinde kullanılmıştır.» Koşarak gelirken düşüp dizini incitmiş. yan c. yan c. yan c. temel cümlecümlesinin yüklemi “incitmiş” sözcüğüdür. Cümlede bulunan “koşarak”, “gelirken” ve “düşüp” sözcüklerinin her biri zarf-fiildir. Bu yüzden bu cümlede üç tane yan cümle Ki’li Birleşik Cümle İlgi CümlesiKi’li birleşik cümle iki tane yargısı olan, yargıları birbirine “ki” bağlacı ile bağlanan Görüyorum ki ders çalışıyorsun. temel cümle yan cümleKi’li birleşik cümleler Türkçenin söz dizimine uygun değildir. Bu cümleyi şu şekilde Tükçe söz dizimine uydurabiliriz“Ders çalıştığını görüyorum.” yan cümle temel cümle nesne yüklem Şartlı Birleşik CümleBirleşik cümlelerde, yan cümlecik temel cümleye şart anlamı katarak bağlanmışsa, bu tür cümlelere şartlı birleşik cümle denir. Şartlı birleşik cümlelerde yan cümlecik sadece “-se, -sa” ekiyle Beni dikkatli dinlerseniz konuyu anlarsınız.” yan cümle temel cümlecümlesinde “anlarsınız” temel temel cümlenin oluşumunu bir şarta bağlayan “dinlerseniz” sözleri ise yan cümledir. Öyleyse bu cümle yapısına göre şartlı birleşik cümledir.» Kardeşin uyanırsa beni uyarmalısın. yan cümle temel c. yüklemcümlesinde “uyarma” yüklem, yani temel cümledir. Bu temel cümledeki yargının oluşmasını bir koşula bağlayan “uyanırsa” sözü ise yan cümledir. Bu nedenle cümle, yapıca şartlı birleşik İç İçe Birleşik Cümle Cümle İçinde CümleBir temel cümleyle, onun içinde kullanılan bir yardımcı cümleden oluşan cümlelere içe birleşik cümlelerde yardımcı cümle de bağımsız bir cümledir. Bu cümleler tırnak içerisinde ifade edilebildiği gibi sonuna virgül konularak da Herkes için en doğrusu bu olacak, dedi. yardımcı cümle temel cümle » “Seni her zaman yanımda görmek istiyorum.“ cümlesiyle beni etkiledi. yardımcı cümle temel Sıralı Cümle Birden Çok Yüklemli CümleBasit ya da birleşik yapılı birden fazla cümlenin birbirine virgül , veya noktalı virgülle ; bağlanması sonucu oluşturulan cümlelere sıralı cümle cümlelerin en az iki yüklemi Demir ıslanmaz, deli uslanmaz. cümlesi “ıslanmaz” ve “uslanmaz” yüklemlerinden oluşmuştur. Bu yüklemler virgülle birbirine bağlandığı için sıralı cümledir.» Güvenme dostuna, saman doldurur postuna. cümlesi “güvenme” ve “doldurur” yüklemlerinden oluşmuştur. Bu iki yüklem birbirine virgülle bağlandığı için sıralı cümledir.» Ağaca dayanma, kurur adama dayanma, ölür. cümlesi de sıralı cümledir. > Sıralı cümleler kendi içinde bağımlı sıralı ve bağımsız sıralı olmak üzere ikiye ayrılır Bağımlı Sıralı CümleSıralı cümlelerde herhangi bir öge ortaklığı varsa, böyle cümlelere bağımlı sıralı cümle Bir söyle, iki dinle. Gizli özne SenÖzneler ortak – Sen bir söyle. – Sen iki dinle.» Babam Bursa’ya gitti, biz de gideceğiz. dol. tüml. yüklem yüklemDolaylı tümleçler ortak – Babam Bursa’ya gitti. – Biz de Bursa’ya Bağımsız Sıralı CümleSıralı cümlelerde herhangi bir öge ortaklığı yoksa, böyle cümlelere bağımsız sıralı cümle denir. Bu tür cümlelerde anlamca bir ortaklık söz Bin dost az, bir düşman çok. özne yük. özne yük.» Dilin kemiği yok, bildiğini söyler. özne yük. nesne örneklerde görüldüğü gibi iki cümlenin de ortak bir ögesi yok. Ama her cümle kendi içinde anlamca bir ilgi oluşturduğundan bu cümleler birbirine bağlanmış. Böyle cümleler sıralı bağımsız Bağlı Cümle Bağlacı Olan CümleAralarında anlam ilgisi bulunan basit veya birleşik cümlelerin bağlaçlarla birbirine bağlanmasıyla oluşan cümlelere bağlı cümle cümleler “ama, fakat, yalnız, ve, veya, ne…ne…, hem…hem…” gibi bağlaçlarla Hem çalışıyorum hem okuyorum. cümlesi “hem… hem…” bağlacı “çalışıyorum” ve “okuyorum” yüklemlerini birbirine bağladığı için bağlı cümledir.» Çok çalıştı, fakat başaramadı. cümlesinde “fakat” bağlacı “çalıştı” ve “başaramadı” yüklemlerini birbirine bağladığı için bu, bağlı cümledir.» Akşam bize geldiler ama fazla oturmadılar. cümlesi yapısına göre bağlı cümledir. Burada “ama” bağlacı iki cümleyi birbirine bağlamıştır. UYARI İçinde bağlaç bulunan her cümle bağlı cümle değildir. Çünkü bağlaçlar cümlenin özne, nesne gibi ögelerini de birbirine bağlayabilir. Bağlaçlar yüklemleri birbirine bağlıyorsa orada bağlı cümle Ne annesine ne babasına haber vermiş. Bu, bağlı bir cümle değildir. Çünkü “ne… ne…” bağlacı yüklemleri değil, dolaylı tümleçleri annesine, babasına birbirine bağlamıştır. Sonuçta bu cümle bir yüklemi olduğu için basit cümledir.» Ne şiş ne kebap yansın. özne yüklem cümlesi de birleşik yapılı değil, basit yapılı bir başka bir örnek verelim.» Ne kızı verir ne dünürü küstürür. Bu, bağlı bir cümledir. “Ne… ne…” bağlacı “verir” ve “küstürür” yüklemlerini dolayısıyla cümleleri birbirine bu yüklemlerin, dolayısıyla cümlelerin özneleri ortaktır.
2 sınıf 10 tane cümle
